کرونا و هواپیما
نیلی چارتر در این مقاله قصد دارد در رابطه با احتمال ابتلا مسافر به کرونا در سفر با هواپیما اطلاعات خود را به اشتراک بزارد .
نیلی چارتر ارزانترین سامانه خرید آنلاین بلیط هواپیما
کرونا و هواپیما
کرونا پدیدهای نسبتا جدید است به همین دلیل اطلاعات دقیق و کامل درباره سرایت آن بین مسافران هواپیما در دست نیست، با این حال پیش از این درباره چگونگی شیوع سایر بیماریهای تنفسی در هواپیما تحقیق شده است.
بر اساس اطلاعات موجود، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای آمریکا سعی میکند مسافران دو ردیف عقب و دو ردیف جلو هواپیما را که علائم بیماری شدید دارند ردیابی کنند.
در سال 2018 محققان دانشگاه ایموری در آتلانتا، مسیر حرکت مسافران و خدمه پرواز در داخل هواپیما را مدلسازی کردند تا تاثیر آن در انتقال بیماریهای عفونی تنفسی را بررسی کنند. آنها به این نتیجه رسیدند که "قطرکهای حاوی عامل بیماریزا، بعید است در فاصلهای بیش از یک متر مستقیما کسی را آلوده کنند. به همین دلیل سرایت آن به یک ردیف جلو و یک ردیف پشت مسافر آلوده، محدود میشود."
بر خلاف این نتیجهگیری، همین پژوهشگران پیشتر تحقیقی درباره مسافران مبتلا به سارس یا آنفلوآنزا انجام داده بودند که در واقع نشان میداد در فاصله بیشتر از یک متر هم این بیماریها منتقل میتوانند منتقل شوند.
توضیحی که برای این تناقض مطرح شده این است که این افراد با لمس سطوح در فرودگاه، آلوده شدهاند نه از راه استنشاق قطرکهای آلوده.
شبیهسازیها همچنین نشان میدهند رفت و آمد مکرر خدمه هواپیما و تماس دائم آنها با مسافران متعدد، باعث آلودگیهای جدید شده و در نتیجه "حضور نیافتن خدمه پرواز در هواپیما در وقت بیماری ضروریست."
در همین حال مقامات بهداشتی کانادا میگویند بعد از تایید ابتلای دو مسافر به کرونا که از گوانجوی چین به تورنتو پرواز کرده بودند، مورد دیگری پیدا نکردهاند. این پرواز پانرده ساعته 350 مسافر داشت.
نیلی چارتر ارزانترین سامانه خرید آنلاین بلیط هواپیما
هوای داخل هواپیما
بسیاری افراد فکر میکنند نشستن در فضای بسته برای مدت طولانی باعث انتقال عفونت میشود ولی سرمهندس شرکت بزرگ هوافضای ایرباس عقیده متفاوتی دارد.
ژان بریس دومون میگوید طراحی هواپیماهای مدرن به نحویست که هوای داخل هواپیما پاک است: "از نظر ریاضی، هر دو تا سه دقیقه، هوا تجدید میشود، یعنی 20 تا 30 مرتبه در ساعت هوای اطراف هر کس کاملا نو میشود."
به زبان ساده هوای بیرون از راه موتور وارد هواپیما و با هوای بازیافتی داخل هواپیما مخلوط میشود. دلیل بازیافت هوای داخل هواپیما حفظ دما و رطوبت مناسب است. هوای داخل هواپیما، از فیلترهای ذرات معلق با بازدهی بالا موسوم به هپا ( HEPA) عبور میکند که مشابه فیلترهایی هستند که در بیمارستانها استفاده میشوند. قطر ویروس کرونای 2019 حدود 125 نانومتر است (هر نانومتر یک میلیاردم متر است). فیلترهای هوای هواپیما میتواند ذرات معلق 10 نانومتر و بزرگتر را تصفیه کنند.
آقای دومون میگوید: "استانداردهای فیلترهای هپا در حمل ونقل هوایی تجاری جز بالاترین استانداردهاست. آنها 99.97 درصد ذرات معلق کوچک با اندازه مشابه ویروس کرونا را فیلتر میکنند."
او میگوید جریان هوای داخل هواپیما به گونهای طراحی شده که خطر عفونت را پایین میآورد: "هوا عمودی جریان پیدا میکند یعنی از بالای سر وارد شده و از زیر پا خارج میشود. این باعث محدود شدن سطح انتشار میشود بنابراین مسافر ردیف اول نمیتواند مسافر ردیف 20 را آلوده کند."
آیا این کفایت میکند؟ مسافرانی که از جایشان بلند میشوند یا خدمه که در طول هواپیما راه میروند میتوانند این جریان منظم از بالا به پایین هوا را مختل کنند و مسیر حرکت ذرات معلق را در هوا تغییر دهند.
دکتر جولیان تنگ، فوق تخصص ویروسشناسی و دانشیار دانشگاه لستر میگوید فیلترهای هپا نمیتوانند تمام ذرات یا هواپخشهای (aerosol) کرونا را قبل از استنشاق دیگران تصفیه کنند. او یکی از پژوهشگرانی است که درباره راههای کاهش انتقال کرونا از راه استنشاق تحقیق و نتایج آن را بتازگی منتشر کردهاند. او میگوید:
"فیلتر در سطح کلان هوا را تصفیه میکند اما در سفر هوایی، بیشترین سرایت حین مکالمه رو در رو از فاصله کم اتفاق میافتد. انتقال هواپخشها از فاصله نزدیک همان چیزیست که باید در هواپیما، قطار و اتوبوس نگران آن بود. این بزرگترین خطر است".
دکتر تنگ میگوید این خطر حتی در فاصله دورتر هم کاملا از بین نمیرود: "اینکه ویروس کرونا چقدر در هوا میماند به عوامل مختلفی بستگی دارد. برای افراد مختلف هم فرق میکند. بستگی به وضعیت عفونت فرد آلوده هم دارد و نمیشود گفت تمام قطرات پس از دو متر روی زمین میافتند. بعضی از قطرکهای کوچکتر میتوانند در هوا معلق بمانند و تا 16 متر دورتر بروند و ممکن است ناقل ویروس باشند."
دکتر تنگ و همکارانش میگویند شواهدی که اهمیت انتقال بیماریهای عفونی مثل کرونا، مرس، سارس و آنفلوآنزا از راه هوا را نشان میدهد همینطور رو به افزایشند اما به آنها توجه کافی نشده است.
ولی آقای دومون اعتقاد دارد که اقدامات احتیاطی ساده مانند زدن ماسک و سرفه و عطسه در گودی آرنج این خطر را کاهش میدهند: "من میخواهم این را دقیقا روشن کنم که ما از مردم میخواهیم ماسک بزنند". به عقیده او ماسک و تعویض سریع هوا خطر انتقال را پایین میآورند.
اتا خطر ابتلا در خود هواپیما را نسبتا پایین برآورد میکند و طبق گفته نیک کریم معاون یاتا "حفظ فاصله داخل هواپیما لازم نیست".
او میگوید این تاکید باید بر نظافت کامل، پیشرفته و مکرر داخل هواپیما و اقداماتی مثل جلوگیری از تجمع مسافران در جاهای خاص باشد. از جمله ممنوعیت صف برای رفتن به توالت."
آقای کریم میگوید پیام اصلی این است که "هیچ راه حل قطعی برای جلوگیری از سرایت بیماری وجود ندارد."
دکتر تنگ میگوید با رعایت احتیاط با هواپیما سفر خواهد کرد: "اگر سوار هواپیما شوم، ماسک میزنم. صد در صد نیست ولی حداقل تا اندازهای محافظت میکند."
نیلی چارتر ارزانترین سامانه خرید آنلاین بلیط هواپیما
نکاتی که مسافران برای سفر هوایی ایمن رعایت کنند
در هرحال، عمق فاجعه هرقدر هم که باشد، نمیتوان هیچ صنعتی را برای همیشه تعطیل کرد، حالا که کرونا قصد ندارد به این زودیها دست از سر ساکنان کرهزمین بردارد، گویا بالاخره تصمیم گرفتهشده تا سفرهای هوایی کار خود را از سر بگیرند. البته اصلیترین شرط برای تحقق این امر رعایت پروتکلهای بهداشتی و ضوابط خاص است.
رحالیکه بسیاری از دستاندرکاران و ذینفعان صنعت حملونقل هوایی برای رونق این صنعت و بازگشتن وضعیت سفرهای هوایی به حالت طبیعی قبل از کرونا منتظر تصمیم مراجع ذیصلاح هستند، بهتازگی اخباری به گوش رسیده مبنی براینکه برخی از محدودیتهای سفرهای داخلی از میان برداشته شده است.
براین اساس، بسیاری از متخصصان به مسافران توصیه کردهاند که برای پیشگیری از ابتلا به کرونا قبل از سفرهای هوایی واکسن بزنند، البته این بدان معنا نیست که واکسن این بیماری کشف شدهاست. اما واکسیناسیون، بدن افراد را در برابر ابتلا به بسیاری از بیماریهای عفونی مصون کرده و از تضعیف شدن سیستم ایمنی بدن جلوگیری میکند. ازاین طریق خطر ابتلا به ویروس کرونا نیز در افراد کاهش پیدا خواهدکرد.
علاوهبراین، در شرایط کنونی همه پزشکان و متخصصان شستن دستها با آب و صابون برای جلوگیری از ابتلا به ویروس کرونا را از واجبات میدانند. از این رو، بر هر مسافری واجب است تا در طول سفر دستهای خود را مرتب بشوید و از تماس آنها با چشمها و صورت خود خودداری کند. استفاده از ضدعفونی کنندههای الکلی نیز روش مناسبی برای رعایت این موضوع است.
براساس توصیههای سازمان جهانی بهداشت مسافران قبل از نشستن روی صندلی هواپیما باید از عاری از میکروب بودن صندلیها مطمئن شوند. گرچه خدمه هواپیما این کار را می کنند، اما بهتر است که برای کاهش خطر، مسافران دستمال مرطوب ضدعفونی کننده همراه خود داشته باشند و از آنها برای تمیز کردن صندلیها، پاکتهای پشت صندلی، تکیه گاه، مانیتور پشت صندلی، دریچه تهویه هوا بالای سر، سینی جلو، صفحات نمایش سرگرمیهای حین سفر استفاده کنند.
علاوه بر این، به همه افراد توصیه میشود از ایستادن در کنار افراد مشکوک و کسانی که سرفه میکنند خودداری کرده و از توقف در اجتماعات و شلوغیها پرهیز کنند.
بسیاری از شرکتهای هواپیمایی در سطح جهان به مشتریان خود توصیه میکنند هنگام خرید بلیط صندلی مجاور خود را نیز خریداری کنند. البته این تصمیم هزینهبر است، اما با تاکید بر این موضوع که خطر اصلی برای انتشار ویروس کرونا افرادی هستند که در اطراف شما مینشینند، شاید این عمل توجیه اقتصادی پیدا کند. ضمن اینکه، بهتر است افراد برای سفر از هواپیماهای جدیدتر که از ایمنی بیشتری برخوردار هستند، استفاده کنند.
شاید باورتان نشود اما یکی از مکانهای رایج برای انتقال ویروس کرونا، سرویسهای بهداشتی هواپیما هستند. بنابراین، حتیالمقدور در سفرهای هوایی از رفتن به سرویس بهداشتی خودداری کرده درصورتیکه مجبور به استفاده شدید، دست خود را با یک محلول ضدعفونیکننده بهدقت ضدعفونی کنید.
استفاده از ماسک N95 برای مقابله با این ویروس از دیگر مواردی است که رعایت آنها در سفرهای هوایی الزامی است.
پروتکلهای بهداشتی که هواپیماییها باید رعایت کنند
علاوهبر موارد گفتهشده، همه ایرلاین ها و خطوط هوایی کشور نیز ملزم به اجرای پروتکلهای بهداشتی که از سوی نهادهای متولی مطرح شده، هستند. این پروتکلها در قالب دستورالعملهایی با هدف پیشگیری از شیوع کرونا و حفظ سلامت مسافران و خدمه پرواز تدوین شده و در اختیار ایرلاینها گذاشته شده است.
براساس این پروتکلها، همه شرکتهای هواپیمایی فعال در کشور باید هواپیما را بعد از هر پرواز و قبل از مسافرگیری کاملا ضدعفونی کنند. علاوهبراین، اطمینان از سلامت مسافران با روشهایی نظیر تبسنجی از دیگر اقداماتی است که در این دستورالعملها آورده شدهاست.
ضدعفونی کردن کانترها قبل از پذیرش مسافران، ضدعفونی کردن هواپیما قبل از ورود مسافران، بررسی سلامت مسافران قبل از سوار شدن به هواپیما، چک کردن دمای بدن مسافران قبل از ورود به هواپیما توسط دستگاه تبسنج پزشکی و… از دیگر اقداماتی است که ایرلاینهای کشور برای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا در دستور کار خود قرار دادهاند.
البته برخی از خطوط هوایی به رعایت این موارد اکتفا نکرده و اقدامات دیگری را نیز در دستور کار خود قرار دادند. بهعنوان مثال، ایرانایر (هما) در کنار رعایت موارد یادشده بستههای بهداشتی حاوی یک جفت دستکش، یک عدد ماسک و دستمال مرطوب آنتیباکتریال را بهصورت رایگان به همه مسافران خود ارائه میدهد.
ایران ایرتور نیز علاوه بر رعایت پروتکلهای بهداشتی، اقدام به ضدعفونی کردن هواپیما با استفاده از اشعه UV میکند.
نیلی چارتر ارزانترین سامانه خرید آنلاین بلیط هواپیما